«З усімі гэтымі адседкамі, скаргамі, хаджэннямі па судах амаль два гады не быў на лецішчы. Вось толькі сёння бульбу дабраўся пасадзіць», – стараецца бадзёрыцца і заставацца аптымістам гомелец Ілля Міронаў. Пасля апошняй яго адседкі прайшло некалькі дзён. За ўвесь гэты час мужчына так і не змог заснуць. Па здароўі ўсё гэта, вядома ж, б’е, але адступаць ад сваіх прынцыпаў ён не збіраецца. Кажа: «Сам заўсёды імкнуся прытрымлівацца закону, і ад іншых хачу таго ж. Перад законам усе роўныя, незалежна ад пасады і становішча».
Гэтым разам, як зрэшты і ў большасці папярэдніх разоў, Іллю Міронава затрымалі пасля прафгутаркі, на якую актывіста выклікалі ў Савецкі АУС Гомеля.
«У канцы мінулага года, гэта было 24 кастрычніка, я выйшаў на волю з СІЗА-3, і пасля гэтага амаль кожны месяц мяне выклікаюць на такія гутаркі, – пачынае аповед пра абставіны свайго затрымання мужчына. – Так было і гэтым разам. 10 траўня пасля абеду мне патэлефанавалі з міліцыі і запрасілі ў АУС».
Апошнім часам мужчына напісаў шмат скаргаў на прапагандыстаў і супрацоўнікаў міліцыі, таму прыкладна разумеў, што гэты візіт у АУС, хутчэй за ўсё, скончыцца затрыманнем. Пятым, дарэчы, за апошнія сем месяцаў. У аддзяленне АУС Ілля прыйшоў адразу з рэчамі, якія клапатліва сабрала яго маці.
«Страшна не было. Да таго ж я і сам хацеў з імі пагаварыць аб пагроме маёй кватэры, які яны зладзілі ў сакавіку гэтага года без усялякіх санкцый і пратаколаў. Бегчы і хавацца нікуды не збіраўся, бо нічога супрацьпраўнага не здзяйсняю нават у думках. Хоць сотні маіх сяброў напярэдадні і раніцай у дзень затрымання настойвалі на тым, каб я з’ехаў, – успамінае Ілля. – Я ведаю, што ўсе яны за мяне вельмі хвалююцца. І вельмі ўдзячны за гэтую падтрымку. Асабліва ўдзячны сваёй маці. Яна ў мяне лепшая ў свеце, я б нават сказаў святы чалавек. Столькі вытрываць за апошнія некалькі гадоў, як яна, не кожны зможа».
«Я для іх – як костка ў горле»
Калі актывіст з’явіўся ў міліцыю на тую самую прафгутарку, яму паказалі паперу з галоўнай управы ГУБАЗа, дзе было напісана, што падчас маніторынгу яго сацыяльнай сеткі ў Facebook, была знойдзеная спасылка на экстрэмісцкую супольнасць. Са слоў Іллі Міронава, гэтая супольнасць сапраўды была прызнаная экстрэмісцкай яшчэ ў жніўні 2021-га.
«Але ў мяне не было ні падпісак, ні рэпостаў, нічога. Я ўжо даўно ад усяго адпісаўся. Але вось лайк дзесьці паставіў. Магчыма, нават выпадкова, і яшчэ да таго, як гэтая суполка ў Facebook была прызнаная экстрэмісцкай. Але, вось знайшлі. І гэта не дзіўна, бо я пакідаў скаргі на супрацоўнікаў аддзялення, якія, на мой погляд, незаконна правялі ператрус маёй кватэры; на праўладных прапагандыстаў – Андрэя Мукавозчыка, Рыгора Азаронка; на дзяржСМІ – «СБ», «СТБ» і праўладны ТГ-канал «Жоўтыя слівы». Дарэчы, гэта ўжо не першы выпадак, калі ў дачыненні да мяне ладзіцца інфармацыйнае цкаванне з паклёпам і абразамі. І ўсё гэта праз маю грамадскую дзейнасць, якая ім, мабыць, як костка ў горле», – дзеліцца сваімі думкамі Ілля.
Са слоў гомельца, адзін з тых людзей, якія ў той дзень быў у АУС, быў і на іншых яго затрыманнях.
«Нічога, культурна пагутарылі. Я заўсёды, дарэчы, размаўляю з імі спакойна, – усміхаецца. – Паказалі мне гэтую паперу з ГУБАЗа, склалі пратакол, але на рукі мне яго так і не выдалі. Пры гэтым у пастанове суда значыцца, што я яго атрымаў. Гэта грубае парушэнне заканадаўства. Ну што ж, прыйдзецца зноў атрымліваць копію пратаколу праз суд і самому ж за гэта заплаціць грошы».
У тым жа пратаколе ў дзень затрымання Ілля Міронаў уласнаручна напісаў, што з тэкстам пратаколу ён не згодны, і што сваёй віны ў поўным аб’ёме ён не прызнае. Таму што той самы лайк, за які яго нібыта затрымалі, актывіст не лічыць адміністрацыйным правапарушэннем. Больш за тое, яму той лайк не паказалі, а са слоў так званых праваахоўнікаў, паставіў яго Міронаў яшчэ да таго, як інтэрнэт-супольнасць была прызнаная экстрэмісцкай.
«На маім тэлефоне ніякіх дадаткаў на момант майго затрымання не было. Таму супрацоўнік міліцыі зайшоў у той тэлеграм-канал са сваёй прылады, але лайк не паказаў. Сказаў, што шукаць яго – гэта мая задача і праблема. Я не прызнаў факт правапарушэння, таму што лічыў, што яго няма», – удакладніў Міронаў.
«Суд доўжыўся хвілін пяць, не болей»
Пасля затрымання Іллю Міронава адвезлі ў Гомельскі ІЧУ. Са слоў актывіста, у камеры былі «матраснікі» – гэта тыя, каго затрымалі не па палітычных артыкулах, і, значыцца, матрацы ім выдаюць. Гэтак жа, як і пасцельную бялізну, ежу, магчымасць паліць у камеры. У адрозненне ад такіх, як сам Ілля (палітычных – Рэд.). Яму ні матраца, ні іншых магчымасцяў прадугледжана не было.
«Запомнілася, што ў адрозненне ад папярэдніх адседак, у камеры было шмат камароў», – акцэнтуе актывіст. Да абеду яго даставілі ў суд Савецкага раёна Гомеля. Туды ж, каб падтрымаць сына, прыехала і маці Іллі Міронава. Але яе ўвялі ў зман. Сказалі, што суд будзе пасля абеду, і, дачакаўшыся, калі яна сыдзе, адвялі Іллю на суд.
«Маю справу, а таксама справы двух іншых затрыманых за распіццё спіртных напояў мужчын, разглядаў суддзя Каўбеня. Раней ён мяне ўжо судзіў, таму я рыхтаваўся да вышкі – то бок да 15 сутак. Суд доўжыўся хвілін пяць. Падчас яго я таксама падкрэсліў, што не згодны з пратаколам, віну не прызнаю, а тэлефон не можа быць сродкам здзяйснення правапарушэння, таму што я набыў яго толькі месяц таму, а той лайк быў пастаўлены нібыта два гады таму. У выніку далі 10 сутак арышту. Апеляцыйную скаргу з нагоды гэтага рашэння падаў амаль адразу ж. Напісаў, пакуль чакаў пастановы суда, і падаў у канцылярыю», – распавёў гомелец.
«Сядзеў з добрымі людзьмі»
Ілля Міронаў распавёў пра ўмовы ўтрымання ў ІЧУ:
«Людзей стала больш. Замест 4-х чалавек у камеры было 5, але гэта было толькі пасля суда. Неўзабаве пасля гэтага мяне адвезлі ў Гомельскі ІЧУ. Там, дарэчы, з моманту маёй апошняй адседкі (у сакавіку гэтага года Ілля правёў там 28 сутак) амаль нічога не змянілася. Змясцілі ў двухмесную камеру, дзе на той момант ужо трымалі траіх чалавек. Я быў чацвёртым. Але артыкул ва ўсіх быў адзін і той жа – ч. 2 арт 19.11 КаАП РБ («Распаўсюд, выраб, захоўванне, перавозка інфармацыйнай прадукцыі, якая змяшчае заклікі да экстрэмісцкай дзейнасці або прапагандуе такую дзейнасць»)».
Як распавёў, мужчына, сіл і энергіі яму ў тыя дні надала добрая навіна. Тады Ілля Міронаў даведаўся, што на чатыры месяцы раней на волю выйшаў Рамуальд Улан, які адбываў свой тэрмін побач на «хіміі» ў ПУОТ-17.
Фота: ФБ-старонка Рамуальда Улана
Даведка «Штодзень»
Рамуальд Улан – палітвязень, былы ўладальнік і галоўны рэдактар «Новай газеты Смаргоні». У пачатку 2021 года мужчыну прысудзілі 2,5 года «хіміі» па справе аб паклёпе ў дачыненні да міліцыянтаў (арт.188 КК). Улана затрымалі 26 верасня 2020 года. Да гэтага ў Смаргоні былі расклееныя ўлёткі са звесткамі міліцыянтаў, якія, на думку аўтараў улётак, ілжэсведчылі на судах.
Па словах Іллі Міронава, людзі з ім у камеры сядзелі добрыя.
«Іншага і не магло быць, – запэўнівае. – У турмах і на сутках цяпер сядзяць самыя прыстойныя людзі краіны. Умовы ўтрымання былі стандартныя для палітычных: у душ за ўсе 10 дзён так і не зводзілі, хоць павінны раз на 7 дзён; перадачу ад мамы прынялі толькі адзін раз. Трошкі сала і печыва, і тыя аддалі з умовай, што з’есці я іх павінен за 25-30 хвілін пасля атрымання, інакш ўтылізуюць. Нават маленькі ручнік узяць не дазволілі.
У камеры было шмат камароў. Блашчыц штук па 10 за суткі ціснулі. За час адседкі памяняў некалькі камер. У адной хаця б неяк можна было рухацца. У другой – усё ўпрытык. Ужо пад канец, на пад’ёме і адбоі супрацоўнікі ўрубалі гімн Беларусі (раней такога не было), але радыё на працягу сутак было адключана. Харчаванне было стандартна дрэнным. Але калі ў сваю мінулую адседку я трымаў галадоўку 12 дзён і спакойна яе перанёс толькі на вадзе з-пад крана, то гэтым разам усё ж еў, але выключна праз тое, што прымаю лекі, якія прапісаў доктар, і якія нельга прапускаць».
Дарэчы, 10 сутак знаходжання на Гомельскім ІЧУ абышліся актывісту ў 148 рублёў. Квітанцыю аб аплаце яму выдалі адразу пасля адседкі.
«Прадузятага стаўлення з боку персаналу гэтым разам пры праверцы не было. Ужо там у ІЧУ прыязджаў нейкі супрацоўнік, запаўняў стандартную анкету і чамусьці пытаўся, як да ўсяго, што са мной адбываецца, ставяцца мае родныя. Адказаў, як ёсць – з боку родных у мяне поўная падтрымка, у нас агульныя погляды і грамадзянская пазіцыя».
На думку Іллі Міронава, мэтай яго арышту было напалохаць іншых людзей. Тых, хто, магчыма, задумваецца займацца грамадскай дзейнасцю. Каб людзі сядзелі дома і баяліся. Адступаць ад сваіх поглядаў гомельскі актывіст намеру не мае. Наадварот. Гэты арышт толькі надаў яму сіл, энергіі і жадання працаваць яшчэ больш эфектыўна.
«Адстойванне сваіх канстытуцыйных правоў і нашай грамадзянскай супольнасци! Барацьба з хамствам і невуцтвам! За дабро і пазітыў! Без крывадушнасці і хлусні! – апісвае свае каштоўнасці і мэты Ілля Міронаў. – Мяне так мама выхавала ў дзяцінстве, кніжкі і людзі, з якімі мяне звёў лёс, якія сфармавалі мяне як асобу і знаёмствам з якімі я ганаруся. Веру, што ўсе палітвязні, якія цяпер знаходзяцца на «хіміях», у лагерах і ізалятарах як мага хутчэй апынуцца ў коле сваіх родных і блізкіх. Усё будзе добра, я гэта ведаю».