Ідэалагічныя памкненні ачысціць свядомасць беларусаў ад варожага заходняга ўздзеяння і напоўніць яе змесцівам з таўром «Зроблена ў Беларусі» (альбо СССР) мы ўжо бачылі ў самых розных праявах. Блакітная, а не чырвоная вопратка Дзеда Мароза (і не пераблытайце з чужынскімі Сантам-Клаўсам ці Святым Мікалаем!), як і забарона на раскладванне гарбузоў падчас Хэлаўіна, ужо не ўспрымаецца чымсьці незвычайным. Але падобна, што напярэдадні такой даты, як 80-годдзе заканчэння Другой сусветнай вайны, да варожых заходніх элементаў вырашылі аднесці… дызайн. Іначай цяжка патлумачыць гэтак званае «ўпрыгожанне» гомельскіх вуліц.
Такая дата, як 80-годдзе перамогі, вымагае сціплага дызайну і вытанчаных колераў. Але сціплы мінімалізм – гэта прыдумка Баўгаўза. Усё, што made in Germany, выкарыстоўваць нельга. Трэба нешта сваё.
Помнік ахвярам у былым канцэнтрацыйным лагеры ў Дахаў. Фота: www.dw.com
Мемарыял ахвярам Халакосту. Будапешт. Фота: wikipedia.org
Да таго ж мінімалістычныя і вобразныя рэчы, як помнікі ў Дахаў ці Будапешце, занадта несвяточныя і сумныя. Як ля такога смажыць шашлыкі і піць «Над Сожам эліт» ды «Лучыстае парэчкавае»? А без гэтага якое свята? Гэтага народ не зразумее.
Толькі зрабіць дызайн святочнага ўпрыгожання горада без дызайну вельмі цяжка. Мабыць, адзінае, што прыйшло ў галаву – гэта наставіць паўсюль зорак, вялікіх, чырвона-зялёных.
Усё павінна быць чырвона-зялёнае. Нават у колерах бедныя праекціроўшчыкі абмежаваныя, бо Захад, праз палітру Panton, прысабечыў сабе столькі колераў – больш за 2000! Рызыкоўна іх ужываць, каб не абвінавацілі ў прасоўванні варожай ідэалогіі.
Зоркі, канешне, вельмі падобныя на цацачныя элементы з гульні Супер Марыо – там таксама шмат чырвані і зялёнага. І не толькі зоркі: калі ў цёмны час прайсціся ля вечнага агню і паглядзець на чырвона-зялёныя лініі на балконах дамоў, то складваецца ўражанне, што з нейкага акна зараз выскачыць Марыо і пачне пераскокваць з аднаго балкона на другі. Мабыць, той, хто гэта прыдумаў, не нагуляўся ў дзяцінстве, і зараз падсвядомасць вынесла нерэалізаваныя жаданні ў праект.
Чырвона-зялёная каларыстыка гульні Супер Марыо
Але сама зорка, на думку «ўпрыгажатараў» (калі ёсць слова «памагатар», чаму б не прыдумаць выраз «упрыгажатар», раз тэрмін «дызайнер» стварылі недзе на Захадзе?), павінна быць выключна тутэйшым, постсавецкім, сімвалам. І яно так і ёсць. Хіба што існуе некалькі выключэнняў…
Ну ўжывалі старажытныя рымляне пяціканцовую зорку як знак бога вайны Марса (каго ж яшчэ ўзгадваць з нагоды дня Перамогі пакою над вайной, як не бога вайны?). Ну саамы ў Лапландыі яшчэ лічылі такую зорку абярэгам аленяў. У фашысцкай Італіі трохі выкарыстоўваўся такі элемент Добраахвотнай міліцыяй нацыянальнай бяспекі. У мілітарысцкай Японіі яна – зусім нядоўга – служыла сімвалам Імператарскай арміі і выкарыстоўвалася як элемент уніформы. Пра масонаў і ўзгадваць не будзем, бо гэта напаўміфічныя істоты, існаванне якіх ідэалагічна правільнымі беларускімі навукоўцамі не пацверджана. Але ж хто пра ўсё гэта ведае? Ва ўсім астатнім, гэта выключна наш сімвал.
Таму хай зайздросцяць гомельскаму святочнаму ўпрыгожанню розныя Роберты Канечныя ды Норманы Фостеры. Хай бы прыехалі і пабачылі на ўласныя вочы, што такое «сапраўдны беларускі дызайн», пакуль для іх дзейнічае гасцінны беларускі бязвіз.
