Нядаўна Беларусь выступіла з афіцыйнай прапановай да Польшчы, Літвы і Латвіі аб аднаўленні прамога пасажырскага чыгуначнага злучэння — таго самага, што было прыпынена яшчэ ў 2020 годзе на фоне пандэміі COVID-19. Ініцыятыва прагучала падчас міжнароднай канферэнцыі кіраўнікоў чыгуначных шляхоў, якая прайшла ў красавіку ў Варшаве. Беларуская дэлегацыя заявіла пра гатоўнасць аднавіць рух цягнікоў, падкрэсліўшы, што гэта спросціць перамяшчэнне грамадзян і ўмацуе эканамічныя сувязі ў рэгіёне.
Аднак з боку Варшавы прагучала катэгарычная адмова. Міністр унутраных спраў Польшчы выразна даў зразумець: ва ўмовах працяглай гібрыднай агрэсіі з боку Мінска ніякай «нармалізацыі» на мяжы быць не можа. Паводле слоў польскага міністра, рэжым Лукашэнкі выкарыстоўвае міграцыйны крызіс як інструмент ціску на Еўрасаюз, накіроўваючы патокі бежанцаў да межаў, дзе яны становяцца разменнай манетай у палітычнай гульні. Ён адзначыў, што ўзмацненне аховы мяжы неабходнае не толькі дзеля бяспекі Польшчы, але і ўсяго ЕС.
Вытокі крызісу варта шукаць у падзеях вясны 2021 года, калі Беларусь заявіла, што больш не будзе стрымліваць паток нелегальных мігрантаў на фоне ўведзеных супраць яе санкцый. З таго часу межы з Літвой, Латвіяй і Польшчай падвяргаюцца беспрэцэдэнтнаму ціску — нават пабудаваныя платы не вырашаюць праблему цалкам.
Сёння на беларуска-польскай мяжы працуе толькі адзін пасажырскі памежны пераход — «Брэст — Цярэспаль», а таксама два грузавыя: аўтамабільны («Кукурыкі — Казловічы») і чыгуначны.
Новы віток напружання выклікаў і нядаўні анонс Аляксандра Лукашэнкі: Беларусь плануе прыняць каля 150 тысяч замежных працоўных з Пакістана. Гэта заява прагучала на сустрэчы з прэм’ер-міністрам гэтай краіны і выклікала дадатковыя занепакоенасці ў суседзяў.
З тэарэтычнага пункту гледжання, аднаўленне чыгуначнага пасажырскага злучэння магло б стаць крокам да паступовай нармалізацыі стасункаў з суседзямі. Аднак рэальнасць застаецца іншай: без змены палітычнага курсу ў Мінску і без гарантый бяспекі краіны ЕС, у першую чаргу Польшча, не бачаць падстаў для шырокага адкрыцця межаў. Чыгуначныя шляхі, як і дыпламатыя, патрабуюць узаемнасці. Сёння яе, падаецца, няма.
