Нядаўна ў Ізраілі прайшлі выбары ў муніцыпалітэты і мясцовыя рады. Выбары праводзіліся ў 197 муніцыпалітэтах і мясцовых саветах і ў 44 рэгіянальных саветах. Права голаса маюць каля 7,2 млн грамадзян Ізраіля. Дзень выбараў паводле закону лічыцца выхадным днём.
Алег Барадзін. Фота з архіва аўтара матэрыяла
Алег Барадзін:
На маім участку яўка была невысокай і, як я цікавіўся, заўважна ніжэйшай, чым на выбарах 2018 года. У цэлым гэта было відавочна, бо з-за вайны, рэзервісцкай службы многіх кандыдатаў, якія балаціруюцца, пераносу даты выбараў і відавочных змен настрояў, сімпатый і антыпатый ізраільцян, якія заўсёды паірыятычна настроены і востра рэагуюць на ўдзел або ўхіленне таго ці іншага кандыдата на службе ў арміі, альбо валанцёрскай дзейнасці ў перыяд ваенных дзеянняў. Таму і прадказаць вынікі выбараў вельмі складана.Згодна з вынікамі сацыялагічных апытанняў ад розных СМІ (я магу гэта пацвердзіць на прыкладзе свайго горада), яшчэ за два тыдні да выбараў значная частка рускамоўных выбаршчыкаў не ведала, дзе і за каго галасаваць, а перадвыбарная кампанія на рускай мове практычна не вялася. Без валодання іўрытам разабрацца ў пытаннях выбару вельмі складана. Для таго каб знайсці свой выбарчы пункт, неабходна ўвесці нумар свайго пасведчання асобы і дату яго выдачы ў сістэме пошуку. Сістэма выдае вынік: дзе знаходзіцца ваш выбарчы пункт, нумар выбарчага пункта і ваш парадкавы нумар у спісе выбаршчыкаў вашага выбарчага пункта. Але інфармацыя прадастаўляецца выключна на іўрыце ці арабскай мове, без уліку таго факта, што вы новы рэпатрыянт без ведання мовы. Пра азнаямленне з выбарчай праграмай кандыдатаў я ўвогуле маўчу.
Вонкава таксама ёсць адрозненні на ўчастках. Для кожнай вуліцы свой выбарчы кабінет. У ім стаіць адна скрыня і адна кабінка з ужо надрукаванымі імёнамі кандыдатаў на жоўтым і белым лісце. Кожны лісток вы кладзеце ў канверт свайго колеру. Жоўтым лістком у жоўтым канверце вы галасуеце за мэра/кіраўніка мясцовай рады, белым у белым – за чальцоў мясцовай рады. Ніякага саўковага цырка i блазнаў на выбарчых участках з правядзеннем кірмашоў, продажам таннай каўбасы, шашлыкоў, булачак і гарэлкі, з танцамі, карагодамі, выступамі ансамбляў народных песень і танцаў ад мясцовых пенсіянераў, выстаў патрыятычных лукашысцкіх малюнкаў ад бедных школьнікаў і іншых атрыбутаў “белорусско-советского ГЕТТО” няма і ў паміне.
Тут няма ідыёцкіх БРСМаў і піянерыі. Ніхто не заходзіць з табой у кабінку і не заломвае рукі за тое, што ты сфатаграфаваў свой бюлетэнь.
Гэта мае першыя сапраўдныя вольныя дэмакратычныя выбары як грамадзяніна Ізраілю ў сапраўднай дэмакратычнай краіне. Першыя свабодныя выбары за 27 гадоў.
Пасля выбараў мы паехалі ўсёй сям’ёй у Ашдод адпачыць – як-ніяк афіцыйны выхадны ў краіне. Недалёка ад набярэжнай ёсць мурал памяці закладнікам, выкрадзеных Хамасам.
Фатаграфіі не перадаюць гэта трагізму, але знаходжанне каля яго выдае досыць жудаснае ўражанне. Каля кожнай фатаграфіі сваякі закладнікаў паклалі іх рэчы – абутак, кнігі, акуляры, любімыя часопісы. Страшней за ўсё глядзець на фатаграфіі з памінальнымі свечкамі ці чорнымі стужкамі – значыць, гэтых людзей ужо няма ў жывых і выкрадзеных дзяцей каля фатаграфій, якіх ляжаць іх малюнкі, дзіцячыя каляскі і любімыя цацкі… Калі да адной з фатаграфій падышла пажылая жанчына і паклала побач з ёй сандалі, то ў мяне падкаціў камяк да горла, я адвярнуўся, каб не выказаць свае эмоцыі, настолькі гэта цяжка, жудасна, а ўражвае аж да слёз…